Multiple Sclerose (MS)
MS, ofwel multiple sclerose, is een aandoening van het centrale zenuwstelsel.
Door MS ontstaat er schade aan de beschermlaag rondom de zenuwen in de hersenen, het ruggenmerg of de oogzenuw. Deze beschermlaag heet myeline. Door de beschadiging kunnen de zenuwsignalen niet goed meer worden doorgegeven, wat kan leiden tot klachten zoals spierzwakte, problemen met bewegen, zien, tintelingen of een verdoofd gevoel in het lichaam.
De precieze oorzaak van MS is nog onbekend, maar het wordt gezien als een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het immuunsysteem, dat normaal het lichaam beschermt, per ongeluk gezonde cellen aanvalt. MS kent vaak een grillig verloop met aanvallen, maar de klachten kunnen ook langzaam verergeren. Hoe de ziekte zich ontwikkelt, verschilt per persoon.
Meer over MS
Mogelijke symptomen zijn:
- Vermoeidheid
- Gevoelloosheid of tintelingen in armen en/of benen
- Spierzwakte of problemen met coördinatie
- Problemen met het gezichtsvermogen, zoals dubbelzien
- Moeite met het ophouden van de plas
- Evenwichtsproblemen
- Spraak- of slikproblemen
- Cognitieve veranderingen, zoals geheugenproblemen
Er zijn verschillende vormen van MS, afhankelijk van het verloop van de ziekte:
- Relaps-remitting MS (RRMS): Dit is de meest voorkomende vorm. Hierbij treden perioden van verergering (relapses) afgewisseld met periodes van herstel (remissies) op.
- Primair progressief MS (PPMS): Bij deze vorm verslechteren de klachten geleidelijk, zonder duidelijke periodes van herstel.
- Secundair progressief MS (SPMS): Deze vorm begint vaak als RRMS, maar verandert later in een geleidelijk verergerende ziekte, met of zonder terugvallen.
- Progressief-relapsing MS (PRMS): Dit is een zeldzame vorm waarbij een voortdurende verslechtering optreedt, gecombineerd met acute terugvallen.
Hoewel MS niet te genezen is, zijn er verschillende behandelingen die helpen de ziekte te beheersen, symptomen te verlichten en de kwaliteit van leven te verbeteren. De behandelingen zijn onder te verdelen in:
Medicijnen voor ziekte-modificatie (DMT’s)
Deze medicijnen kunnen het ziekteverloop vertragen en het aantal terugvallen verminderen. Ze worden vooral ingezet bij de relapsing vormen van MS. Dankzij nieuwe ontwikkelingen is het tegenwoordig beter mogelijk om de ziekte onder controle te houden.Behandeling van acute terugvallen
Tijdens een acute terugval kunnen hoge doses corticosteroïden, zoals prednison, worden voorgeschreven. Deze verminderen ontstekingen en versnellen het herstel.Symptoomgerichte behandelingen
Er zijn diverse medicijnen en therapieën die gericht zijn op het verlichten van specifieke klachten, zoals:- Spierverslappers bij spasticiteit (verhoogde spierspanning)
- Blaasmedicatie bij blaasproblemen
- Fysiotherapie om kracht en mobiliteit te verbeteren
- Ergotherapie voor aanpassingen in dagelijkse activiteiten
Ondersteunende zorg
Naast medische behandelingen zijn ook andere vormen van zorg belangrijk:- Psychologische ondersteuning om om te gaan met de emotionele gevolgen van MS
- Neuropsychologisch onderzoek bij cognitieve klachten
- Revalidatiegeneeskunde voor behoud van mobiliteit en verbetering van communicatie; een revalidatiearts begeleidt de behandeling van de beperkingen door MS
Levensstijl en zelfzorg
Een gezonde levensstijl draagt bij aan het verbeteren van de algemene gezondheid en het beheersen van MS. Denk aan:- Niet roken
- Regelmatig bewegen
- Gezonde voeding
- Voldoende rust en slaap
- Stress verminderen
Tijdens uw eerste afspraak maakt u kennis met de neuroloog. Om de diagnose te stellen, zal de neuroloog eerst goed naar uw klachten luisteren. Daarna volgt een lichamelijk onderzoek. Vaak wordt er een MRI-scan gemaakt van het hoofd, de nek en/of de rug om de diagnose te bevestigen en andere oorzaken uit te sluiten. Soms wordt ook een lumbaalpunctie (ruggenprik) voorgesteld om meer duidelijkheid te krijgen.
Na het stellen van de diagnose verwijst de neuroloog u door naar de MS-verpleegkundige. Deze geeft u meer uitleg over de diagnose, de symptomen en de mogelijke behandelingen. Vervolgens zal de neuroloog u regelmatig blijven zien voor controles en het monitoren van uw situatie.
Op de polikliniek werken de neurologen nauw samen met MS-verpleegkundigen. De MS-verpleegkundige ziet u één of meerdere keren per jaar en geeft uitgebreide informatie over de ziekte en de behandeling. Zij is ook verantwoordelijk voor de coördinatie van uw behandeling.
In sommige situaties kan de MS-verpleegkundige een huisbezoek bij u afleggen. Bij tussentijdse problemen, zoals onverwachte bijwerkingen van medicijnen of een terugval, kunt u laagdrempelig contact met haar opnemen voor overleg.
Daarnaast onderhoudt de MS-verpleegkundige goed contact met thuiszorg, verpleging en verzorgenden van andere zorginstellingen die bij uw zorg betrokken zijn.
De MS-verpleegkundige legt u uit op welke manieren u contact met haar kunt opnemen.
Neem altijd een actueel overzicht van uw medicijnen mee naar het bezoek. Dit kunt u opvragen bij uw apotheek. Tijdens het consult gebruiken wij vaak een vragenlijst om problemen in het dagelijks leven goed in kaart te brengen. Hierbij worden alle aspecten van MS meegenomen: lichamelijke, mentale en sociale.
De regelmatige controles bij de MS-verpleegkundige kunnen ruim 40 minuten duren. Tijdens het consult met de neuroloog wordt vooral ingegaan op de aandachtspunten die tijdens het gesprek met de MS-verpleegkundige naar voren zijn gekomen.
Samenwerking met diverse zorgverleners is erg belangrijk bij de behandeling van MS. Denk hierbij aan revalidatieartsen, psychologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en logopedisten. De MS-verpleegkundige zorgt voor een goede afstemming en coördinatie van de zorg tussen al deze therapeuten.
Al kort na de diagnose kunt u voor een kennismaking worden verwezen naar de revalidatiearts. Het is belangrijk om bekend te zijn bij de revalidatiearts, zodat er bij een toename van ziekteverschijnselen snel kan worden gehandeld. De revalidatiearts onderzoekt u en adviseert over de behandeling, die zich richt op het zo goed mogelijk omgaan met beperkingen. Het doel is om zo zelfstandig mogelijk te functioneren en deel te nemen aan de maatschappij, zoals in dagbesteding of werk. Bij de revalidatie zijn vaak meerdere deskundigen betrokken, zoals fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, maatschappelijk werkers en psychologen.
MS behandelteam polikliniek neurologie
Op de polikliniek neurologie van het Antonius ziekenhuis werken één MS-verpleegkundige en twee neurologen die gespecialiseerd zijn in MS. Naast een regelmatig multidisciplinair overleg hebben zij ook een regionaal overleg om de optimale behandeling te waarborgen.Het team bestaat uit:
- Bloemsma – MS-verpleegkundige
- Van Wagenberg – Neuroloog
- Mondria – Neuroloog
- Slikkerveer – Revalidatiearts
- Schippers – Gezondheidszorgpsycholoog
- MS Vereniging Nederland
De grootste en bekendste patiëntenorganisatie voor mensen met Multiple Sclerose in Nederland. Ze bieden informatie, ondersteuning, organiseren evenementen en zetten zich in voor belangenbehartiging en onderzoek. - Jong&MS
Een organisatie die zich richt op jonge volwassenen (18-40 jaar) met MS. Ze willen dat deze groep zich begrepen en gesteund voelt door hun omgeving en maatschappij. - MS.NL
Biedt betrouwbare informatie over MS en een veilige community om ervaringen te delen. Deze website is een samenwerking van het Nationaal MS Fonds, MS Vereniging Nederland en Stichting MS Research.
- MS Vereniging Nederland
Meer informatie
Heeft u nog vragen? Neem dan gerust contact op met de afdeling via 0515 - 48 89 89.