Gebroken heup (heupfractuur)

De kans op een heupfractuur neemt toe bij osteoporose (botontkalking), waardoor de botten brozer zijn en sneller breken.

Anatomie en typen fracturen
De heupfractuur bevindt zich meestal in het bovenste deel van het dijbeen (femur) en wordt ingedeeld in:

• Mediale collumfractuur: breuk door de heuphals.
• Pertrochantere fractuur: breuk net buiten de heuphals, tussen de grote en kleine trochanter.
• Subtrochantere fractuur: breuk onder de trochanters.

Klachten
Patiënten ervaren directe pijn in de heup na een val, vaak met onvermogen om het been te belasten of op te tillen. Het been kan verkort en naar buiten gedraaid zijn. Bij sommige mensen met bijvoorbeeld dementie kan de presentatie minder duidelijk zijn.

Diagnostiek
De diagnose wordt gesteld met behulp van lichamelijk onderzoek en een röntgenfoto van het bekken en de heup. Bij twijfel of onduidelijke röntgenbeelden kan aanvullend een CT-scan worden ingezet.

Behandeling
Vaak worden heupfracturen operatief behandeld. De orthopeden in het Antonius ziekenhuis behandelen de collum fracturen waarbij een heupprothese geplaatst moet worden. Afhankelijk van de conditie van het kraakbeen, de leeftijd, algehele gezondheidstoestand en mobiliteit van de patiënt en de botkwaliteit kan gekozen worden voor een totale of een halve heupprothese. In bepaalde gevallen kan worden afgezien van een operatie en worden gekozen voor alternatieven als pijnblokkades.

Nabehandeling
Revalidatie start meestal binnen 24 uur na de operatie met mobiliseren onder begeleiding van een fysiotherapeut. Vroege mobilisatie is belangrijk om complicaties zoals trombose, longontsteking en doorligplekken te voorkomen. Afhankelijk van de fractuur en fixatie is volledige of gedeeltelijke belasting toegestaan. Er volgt meestal een traject in een revalidatiecentrum of verpleeghuis. Herstel kan weken tot maanden duren.

Preventie
Valpreventie, goede voeding met voldoende calcium en vitamine D, en behandeling van osteoporose zijn belangrijk om herhaling te voorkomen.